Er bestaan veel fabels over slapen. Over hoe lang je moet slapen, of je een tekort aan slaap kan inhalen. Hoe lang je zonder slaap kan en of het verkeerd is om overdag te slapen.
1. Acht uur slaap is ideaal
Vaak lees je of hoor je dat 8 uur slapen ideaal is. Genoeg slapen is belangrijk omdat het voor een groot deel bepaalt hoe je je overdag voelt. Maar hoeveel slaap voldoende is voor iemand, verschilt per persoon. 7-8 Uur slapen is voldoende voor de meeste volwassenen. Maar er zijn ook mensen die aan 5-6 uur voldoende hebben of misschien iets zelfs meer dan 8 uur slaap nodig hebben.
Hoe weet je hoeveel slaap jij nodig hebt?
Of je voldoende slaapt kun je merken aan hoe je je overdag voelt. Word je overdag overvallen door slaap, kan je ’s ochtends je bed niet uitkomen? Dat kunnen tekenen zijn dat je niet genoeg slaapt. Hoeveel slaap voor jou ideaal is, daar kan je achterkomen als je een tijdje kan gaan slapen als je moe bent en zo lang kunt slapen tot je vanzelf weer wakker wordt. In de praktijk is dat door kinderen, werk of andere verplichtingen vaak moeilijk vol te houden.
2. Een dutje overdag is prima om bij te slapen
De verleiding is groot om als je slecht geslapen hebt overdag even een uurtje slaap mee te pakken. Omdat je maar een aantal uur slaap per 24 uur nodig hebt, zal je die nacht minder slaap nodig hebben. Dat kan helemaal geen kwaad als je dat een keer doet.
Als je vaker moeite hebt om ’s nachts goed te slapen, is een dutje overdag een minder goed idee. Je slaapritme wordt dan nog meer verstoord. En je wilt uiteindelijk toch liever ’s nachts slapen.
3. Een tekort aan slaap kan je inhalen
Als je een periode te weinig hebt geslapen dan kun je dit later weer inhalen of bijslapen wordt vaak gedacht. Maar zo werkt het helaas niet. Je hebt iedere nacht slaap nodig zodat je lichaam zich kan herstellen en je geest tot rust kan komen. Als je te kort slaapt zal je lichaam wel reageren door dieper te slapen om zo in kortere tijd te herstellen.
Als je laat naar bed gaat, kan je dat wel compenseren door die ochtend langer door te slapen. Maar als je de hele week te kort slaapt, is het niet zo dat je dat in het weekend kan compenseren. Volgens een onderzoek van de NASA is een powernap de enige mogelijkheid om slaaptekort in te halen.
4. Je kan langer zonder slaap dan zonder eten
Als je een week niet zou eten (wel drinken natuurlijk) dan zou je honger hebben, afvallen en misschien wat zwakjes worden. Maar als een week niet zou slapen zou je al snel gaan hallucineren en niet meer normaal kunnen functioneren.
Geen wonder dus dat mensen soms wanhopig worden als ze niet kunnen slapen en naar de slaapmiddelen grijpen.
5. Een drankje helpt je beter slapen
Veel mensen drinken ’s avonds graag een drankje om beter te kunnen slapen. Maar dat helpt maar ten dele. Alcohol kan je inderdaad helpen om gemakkelijker in slaap te vallen, maar het zorgt er wel voor dat lichter slaapt en onrustiger slaapt en komt de kwaliteit van de slaap dus niet ten goede.
6. TV kijken helpt je ontspannen voor het slapen
Hoewel dat echt wel eens wil lukken, zeker als het een saai praatprogramma is, is dat over het algemeen niet waar. Het licht van TV, maar ook beeldscherm, tablet en mobiel is fel genoeg om de melatonine productie af te remmen waardoor je minder snel in slaap valt. Dat geldt helaas ook voor e-reader met achtergrondverlichting volgens dit onderzoek.
7. Als je ouder wordt, heb je minder slaap nodig
De behoefte aan slaap blijft voor een volwassenen het hele leven gelijk. Uitzonderingen kunnen voorkomen als je zwanger bent, ziek of herstellend, maar dat is tijdelijk. Als je ouder wordt, lukt het vaak moeilijker om dat zelfde aantal uren te slapen. Je gaat lichter slapen, wordt vaker wakker zodat je effectief minder slaapt in het zelfde aantal uren.
8. Je flink inspannen helpt je om beter te slapen
Het lijkt logisch om te denken dat als je lichamelijk flink moe bent, je gemakkelijk en goed kan slapen. Beweging en sporten is goed en helpt over het algemeen wel bij een goede nachtrust. Maar als je intensief gaat bewegen vlak voordat je gaat slapen, dan kan dat ook verkeerd uitpakken. Je lichaam maakt dan cortisol aan en heeft vaak een paar uur tijd nodig om tot rust te komen en vooral om weer af te koelen.
9. Vooral je hersenen hebben slaap nodig
Slaap is vooral belangrijk voor het herstel van je lichaam en de vernieuwing van lichaamscellen. Je hersenen werken tijdens je slaap gewoon door. Je hersenen controleren je lichaamsfuncties zoals je ademhaling, je hartslag, enz.
10. Blijf in bed liggen als je niet kan slapen
Als je ’s nachts wakker wordt wat doe je dan? Blijf je zo rustig mogelijk liggen of sta je even op om daarna weer verder te slapen? Voor de meeste mensen geldt dat als ze opstaan, ze zo wakker worden dat het langer duurt voor ze weer in slaap komen.
Maar als je wakker wordt en het lukt je niet om binnen een half uur weer in slaap te komen dan kun je best even opstaan voor wat afleiding en het daarna weer eens proberen. Dat lijkt helemaal een goed idee voor diegenen die gaan liggen stressen en zich opwinden dat ze niet kunnen slapen.