Door drukte, tijdgebrek, een spannende serie op Netflix of andere redenen schiet de slaap er wel eens bij in.
De ene persoon heeft minder slaap nodig dan de ander. Over het algemeen wordt 6-8 uur slaap per nacht voor een volwassene als voldoende beschouwd. Zolang je een paar nachtjes wat minder slaapt, kan dat natuurlijk weinig kwaad. Slaap je regelmatig tekort, dan kan je daar overdag ook krijgen. Op de lange duur heeft het no meer gevolgen voor je gezondheid.
Slaapgedrag in Nederland
Volgens de gegevens van Volksgezondheid en Zorg van de overheid slapen volwassen gemiddeld 7 uur per nacht. Dat is minimaal. Aangeraden wordt om tussen de 7 en 9 te slapen. Bij het zelfde onderzoek is ook te lezen dat veel vrouwen en ouderen slechter slapen.
Slaaptekort of slaapgebrek heeft gevolgen voor je lichaam en je gezondheid. Zowel op de korte als de lange termijn. Dit zijn 10 bewezen gevolgen van te kort slapen:
1. Je kan moeilijk uit je woorden komen
Betrap je jezelf (of iemand anders) er wel eens op dat je veel in spreekwoorden, gezegden en cliché’s praat? Zeg je vaak dingen als: Het is niet anders, eind goed, al goed, boontje komt om zijn loontje en meer van dit soort vaste uitdrukkingen? Het zou een aanwijzing van slaapgebrek kunnen zijn. Bij een slaaptekort is je geest niet helemaal fit en val je vaak terug op dingen of uitdrukkingen die je goed kent. Zo ben je in staat om toch een gesprek te onderhouden zonder dat het al te veel energie kost. En soms blijft het niet bij dit soort vaste uitdrukkingen. Ook moeilijk op woorden kunnen komen en je moeilijk uitdrukken, kunnen aanwijzingen zijn van slaaptekort.
2. Je wordt eerder ziek
Kom je maar moeilijk van je verkoudheid af en doe je met ieder griepje en iedere verkoudheid mee? Dat kan een gevolg zijn van tekort slapen omdat hierdoor je immuunsysteem verzwakt. Dit onderzoek toonde aan dat mensen die minder dan vijf uur per nacht slapen, 4 keer meer kans hebben om kou te vatten dan mensen die 6 uur per nacht slapen. Het lijkt er dus op dat een gebrek aan slaap je immuunsysteem verzwakt.
Op de lange duur vergroot het het risico op verschillende ziekten zoals bepaalde vormen van kanker en diabetes 2.
3. Je hart lijdt eronder
Zowel te lang (langer dan 9 uur) als tekort (korter dan 5 uur per nacht) kunnen een negatieve invloed hebben op de gezondheid van je hart, blijkt uit onderzoek. De kans om hartziekten te ontwikkelen wordt als je te kort slaapt.
4. Het maakt besluiteloos
Tekort aan slaap zorgt ervoor dat je minder goed kan denken en het maakt je besluiteloos. Het zorgt ervoor dat er minder bloedtoevoer is naar dat deel van je hersenen waar je de beslissingen neemt. Tegelijkertijd is er meer activiteit in je amygdala, het gedeelte van je hersenen dat onder andere angst reguleert. Je kan je voorstellen dat deze combinatie voor allerlei problemen kan leiden bij de uitvoering van acties zoals het nemen van besluiten, plannen maken en organiseren en zelfs bij het concentreren.
5. Gebrek aan slaap maakt je humeurig
Slaapgebrek kan de meest geduldige en vriendelijke persoon een slecht humeur bezorgen. Maar het doet ook iets met je beoordelingsvermogen. Mensen die slaap tekort komen, hebben volgens dit onderzoek meer moeite om de emoties en uitdrukkingen van gezichten goed te interpreteren. Hierdoor zien mensen met slaapgebrek anderen eerder als niet vriendelijk of als een bedreiging, terwijl daar in het echt geen sprake van is. Dat werkt niet in je voordeel als je je inbeeldt dat de hele wereld tegen je is.
6. Aankomen door slaaptekort
Ben je soms net rupsje-nooit-genoeg? Een tekort aan slaap zorgt voor minder aanmaak van het hormoon leptine en meer van het hormone ghreline. Leptine zorgt dat je honger afneemt en ghreline dat je honger krijgt. En behalve dat laat deze test zien dat deelnemers die 4 nachten 4,5 uur sliepen, gevoeliger werden voor insuline en daardoor een verhoogd risico op diabetes kregen, zonder dat ze anders gingen eten.
7. Je huid veroudert sneller
Te weinig slaap tekent zich snel af op je gezicht af. Niet alleen in de vorm van donkere kringen onder je ogen, maar ook in de kwaliteit van de huid. Heb je opeens last van uitslag, acné of veroudert je huid snel. Dat kan komen door een chronisch slaapgebrek. Door te weinig slaap neemt de hoeveelheid van het hormoon cortisol toe (*), waardoor de hoeveelheid collageen in de huid afneemt. Collageen is nodig om de huid glad en soepel te houden.
8. Je seksdrive neemt af
Bij mensen die moe zijn en slaap tekort komen, neemt het libido af. Het lichaam probeert zo waarschijnlijk aan te geven meer behoefte te hebben aan slaap dan aan seks. Volgens dit onderzoek neemt bij zowel mannen als vrouwen de hoeveelheid testosteron af, en dat zorgt voor minder interesse in seks.
9. Meer kans op ongelukken
Als je twee uur te weinig hebt geslapen, wordt de kans op ongelukken twee keer zo groot volgens de AAA Foundation for Traffic Safety. Hoe meer slaap je mist, hoe hoger de kans dat je betrokken raakt bij een verkeersongeluk.
10. Je denkt dat je het prima doet met wat minder slaap
Nog een gevolg van de veranderde beoordelingsvermogen is dat mensen zelf vaak denken dat ze best met wat minder slaap toekunnen en dat ze het prima doen. Ze denken dat je jezelf kan aanpassen of dat je lichaam en geest wennen aan een uur of paar uur minder slaap. Toch blijkt uit onderzoek dat als deze mensen getest worden op alertheid en andere eigenschappen, hun prestaties afnemen zonder dat ze het zelf in de gaten hebben.
Hier vind je tips om beter te slapen.
bronnen:
- Sleep duration predicts cardiovascular outcomes
- Sleep duration and the risk of prostate cancer
- Sleep duration and the risk of breast cancer
- Short duration of sleep increases risk of colorectal adenoma