Is het tafelkleed gestreken, zijn de servetten gevouwen, glazen gepoetst en staan de kaarsen in de kandelaars?
Veel koelkasten zullen inmiddels uitpuilen van de voorbereide- of gekochte sauzen, braadstukken en dranken die koel liggen.
Sommige mensen hebben maanden geleden al Christmaspudding, chutneys of mincemeat gemaakt. Van bestellingen, een stappenplan menu tot de tandenstokers moet alles perfect geregeld zijn.De planning in “Het complete kerstkookboek” is bijna lachwekkend. Maar misschien heb ik toevallig ‘ad hoc’ kennissen, vrienden en familie, niemand die langer dan hooguit een week of twee serieus bezig is met kerst. En het kan een trend op microschaal zijn, maar de laatste jaren lijkt het steeds gebruikelijker dat de kerstgangen over meerdere personen wordt verdeeld. Jij neemt het voorgerecht mee, die doet het tussengerecht, wij het hoofdgerecht en stel x zorgt voor het dessert. Geen solostress dus, maar feest zonder paniek.
Supermarkten spelen handig in op de kerstkook stress met gemaksdiners waarmee je fluitend thuis restaurantje kunt spelen. Zoals velouté of consommé, zalmpiramide of kreeftbonbon, kookkluns-proof vlees en toe(t)giften als sorbetijs in flûtes. Culinair journalist Joep Habets liet de supermarkt voor zich koken en probeerde het kerstassortiment van AH, Super de Boer en Jumbo. Ondanks de smaakversterkers, verdikkingsmiddelen en stabilatoren kun je volgens hem goed slagen met een aantal gerechten. Je hoeft je met de feestdagen niet te laten leiden door culinair correct denken. Liefde en toewijding zijn niet altijd te proeven. Zegt Joep. In dezelfde bijlage geeft Marjoleine de Vos recepten voor een kerstmenu. Zij hoopt op restjes. Veel mensen zien dat juist als een probleem: ‘wat doe ik met al die restjes’. Zeker als iedereen nog vol zit van de feestdagen en niemand het woord ‘kalkoen’ nog kan horen. Toch kun je resten van het kerstmaal zo vermommen dat iedereen weer trek krijgt. Hieronder een paar ideeën. Eet smakelijk en fijne feestdagen!
Kalkoen San Choy Bau
8 kleine bladeren ijsbergsla
5 gedroogde shii-takes
100 g babymaïs
1 tl sesamolie
2 tl olie
2 teentjes knoflook, uitgeperst
1 el verse gember, geraspt
300 g gaar kalkoenvlees, fijngesneden
100 g waterkanstanjes, fijngesneden
100 g taugé
2 lente-uitjes, fijngesneden
1 el fijngehakte koriander
1 tl suiker
1 el oestersaus
1 el sojasaus
Laat de shii-takes in een kom met kokend water in ± 15 min. zacht worden. Giet af, verwijder de steeltjes en hak de paddenstoelen fijn. Snijd de maïs in dunne reepjes. Verhit de beide oliesoorten in een pan en bak knoflook, gember en maïs hierin al roerend op middelhoog vuur tot de geuren vrijkomen. Voeg shii-take, kalkoen, waterkastanje, taugé, lente-ui, koriander, suiker, oester- en sojasaus toe. Warm al roerend door. Verdeel de kalkoenvulling over 4 slabladeren en serveer.
Ham-preischotel met cider
40 g boter
1 ui, gesnipperd
2 preien, alleen het witte gedeelte, in ringen
2 knoflooktenen, geperst
8 plakken ham, in blokjes gesneden
100 ml cider
300 g beetgaar gekookte sperziebonen of haricot verts
25 g broodkruim
1-2 el Parmezaanse kaas
Verwarm de oven voor op 200 °C. Smelt de helft van de boter in een braadpan met dikke bodem en bak de ui hierin op een laag vuur in 2-3 min. zacht. Voeg de prei en knoflook toe en bak nog enkele minuten. Schep het preimengsel in een ingevette ovenschaal. Strooi de ham erover en breng op smaak met vers gemalen zwarte peper. Schenk de cider erbij. Schep de bonen op en rond de ham en bestrooi met broodkruim en Parmezaanse kaas. Verdeel de resterende boter erover en bak in ± 20 min. licht goudbruin. Je kunt voor dit gerecht ook kleine ovenschaaltjes gebruiken. De baktijd is dan zo’n 15 min. De ham kan worden vervangen door fijngesneden kalkoenvlees. Voeg om het gerecht romiger te maken met de knoflook 125 ml zure room toe.
Salade van vleesrestjes
500 g gebraden rosbief, varkensvlees, ham of kip, in reepjes
1 appel, in plakjes
2 augurken, in plakjes
1 rode ui, in dunne ringen
2 el kappertjes of gevulde olijven
tuinkers
Voor de dressing:
3 el wijnazijn
1 knoflookteen, geperst
2 el mosterd
druppels worcestershiresaus (of tabasco)
4 el olijfolie
zout en versgemalen zwarte peper
Meng de vleesreepjes, appel, augurk, ui en kappertjes in een kom. Klop voor de dressing de wijnazijn, knoflook, mosterd, worcestershiresaus en olie door elkaar in een kommetje. Breng op smaak met zout en peper en schenk hem over de salade. Meng alles goed door elkaar en laat de salade 30 min. staan, zodat alle smaken goed op elkaar kunnen inwerken. Garneer de salade met tuinkers en serveer met vers knapperig brood of met rijst.
Groentekoekjes
700 g gekookte of gebakken aardappelen
175-200 g gare groenten (zoals spruitjes, erwten, wat er over is van de kerstdis)
125 g geraspte kaas
1 ei, losgeklopt
40 g boter
Doe de aardappelen in een kom en prak of stamp ze licht. Snijd de groenten fijn en meng ze met de kaas en ei door de aardappelen. Breng op smaak met zout en peper. Smelt wat van de boter in een grote pan en leg ingevette uitsteekringen in de pan. Schep wat van de massa in elke ring en druk goed aan. Bak de koekjes op middelhoog vuur in ca. 4 min. aan elke kant goudbruin. Veeg de pan schoon en herhaal dit met de resterende massa en boter. Voor ± 15 stuks.
Zalmkoekjes
Dit recept is van Nigella Lawson, maar van een zalmoverschot kun je ook de Thaise versie maken van Ching-He Huang.
350 tot 500 g koude aardappelpuree of een restant gekookte aardappelen
± hetzelfde gewicht aan gare zalm (misschien heb je wat gerookte over of gebruik een blik)
15 g gesmolten boter (als dat niet al in de aardappelpuree zit)
flinke snuf cayennepeper
geraspte schil van ½ citroen
zout en peper
1 ei
Voor het paneren en bakken:
2 eieren, 100 g matsemeel (bloem of broodkruim kan ook), 50 g boter, 2 el olie
Meng in een kom alle ingrediënten voor de viskoekjes. Bekleed een bakplaat met folie of bakpapier. Vorm platte koekjes van het mengsel ter grootte van je handpalm. Leg de koekjes op de bakplaat en zet ze 20 min. tot een uur in de koelkast om op te stijven. Klop de eieren los in een kom en strooi het matsemeel (of bloem of broodkruim) op een bord. Haal de viskoekjes een voor een door het geklopte ei en dan door het meel. Doe de boter en olie in een grote koekenpan en verwarm tot het begint te spetteren. Bak de koekjes tot ze aan beide kanten goudbruin zijn, met donkerbruine spikkeltjes erop. Ze moeten vanbinnen zacht en warm zijn. Voor 7 tot 9 viskoekjes met een Ø van 7 cm.
Door Matisse