Over de hele aardbol worden bonen verwerkt in maaltijden.
En niet voor niets: bonen zijn voedzaam en gezond. Ze leveren niet alleen veel eiwitten, maar ook veel koolhydraten, vitaminen en mineralen.
Mooi meegenomen: je wordt er niet dik van en ze zijn nog goedkoop ook.
Hoewel ze veel gegeten worden in warme landen, slaat bij mij de bonentrek pas toe bij koud weer. Een stevige erwtensoep, linzensalade of chili con carne, met peulvruchten kun je eindeloos variëren. Onder peulvruchten worden eigenlijk alle bonen verstaan. Wit, bruin, zwart, rood, gespikkeld, klein of groot, uit blik of gedroogd. Hoeveel soorten er wel niet zijn ontdekte ik in EkoPlaza, een enorme biowinkel die sinds ruim een maand in Den Haag is geopend. Helemaal in de bonen raakte ik van het aanbod in de Oriëntaalse supermarkt ernaast. Azuki, Katjang otji, mung- sim- en vignabonen watte?!
Door vertwijfeling over al die bonte bonen leverde het uiteindelijk ‘gewoon’ Du Puy linzen, bio-boterbonen en een pot black beans op. Eerst maar een bonenstudie, want wat je er precies mee moet doen is blijkbaar vanzelfsprekend. Op wat Chinese tekens na is er niets op de verpakking te vinden aan tekst en uitleg. Na enige experimenten met tapiocabolletjes zit ik even niet te wachten op vage bonen. Wat ik me wel afvroeg is waarom er in diverse keukens zetmeel naast zetmeel wordt geserveerd. Bonen met rijst én tortilla bijvoorbeeld of bonen én brood. Als verklaring daarvoor lees ik dat peulvruchten niet alle essentiële aminozuren bevatten. In combinatie met eiwitten in zuivel, noten, zaden, peulvruchten en granen worden de ontbrekende aminozuren aangeleverd. Die hoef je niet persé tegelijkertijd te eten, enige uren later kan ook. Welke peulvruchten je ook in de pan gooit: voeg geen zout toe. Zout in het kookwater maakt de bonen hard en verlengt de kooktijd.
Indische bonenschotel
Dit bonenrecept is een blijver geworden en bij heel wat vrienden die het recept wilden ook!
Voor 4 personen :
1 rookworst (350 gram), in plakken
2-3 stengels prei, het wit in dunne ringen
2 el olie
2 el sambal badjak
¼ liter tomatensaus (kant-en-klaar)
1 blik kidneybonen, uitgelekt
zure room
2 eetlepels koriander (fijngehakt)
Verhit de olie in een ruime braadpan en bak hierin de preiringen 4 minuten op een matig hoog vuur. Roer de sambal erdoor. Voeg de tomatensaus, worst en bonen toe. Breng het gerecht al roerend tegen de kook en laat ca. 5 minuten pruttelen. Schep de bonenschotel op 4 borden. Bestrooi met koriander en schep er een lepel zure room op. Serveer eventueel met pistolets.
Surinaamse bruine bonen met kip en rijst
Een recept van Laetitia Griffith uit “Nieuwe hoge hakken in de keuken”: Ik maak vaak een heel grote pan, want de volgende dag is dit gerecht eigenlijk het lekkerst. Voor 4 personen.
300 g basmatirijst
2 el olie
1 ui, gesnipperd
2 tenen knoflook, fijngehakt
600 g kipfilet, in blokjes
3 tomaten, in stukjes
1 tl gemalen koriander (ketoembar)
1 tl gemalen komijn (djinten)
1 pot bruine bonen (720 g)
1 Madame Jeanettepeper (heel)*
½ bouillonblokje, verkruimeld
scheut slagroom (eventueel)
4 takjes bladselderij, fijngehakt
Kook de rijst volgens gebruiksaanwijzing gaar en houd deze warm. Verwarm de olie in een ruime koekenpan en fruit de ui en knoflook 2 minuten. Voeg de blokjes kip toe en bak ze 2 minuten mee. Roer er de tomaten, koriander en komijn door en bak het geheel nog 2-3 minuten. Voeg de bonen toe en schenk er 200 ml kokend water bij. Laat met het deksel op de pan ca. 30 minuten op een laag vuur sudderen; leg er de laatste 10 minuten de Madame Jeanettepeper bij. Verwijder de MJ-peper en breng het gerecht op smaak met het verkruimelde bouillonblokje. Roer er eventueel een beetje slagroom door. Strooi er de bladselderij over en serveer met de rijst. Het is de bedoeling dat het gerecht nat is; het is de saus voor bij de rijst.
* Laetitia: Het geheim van de Madame Jeanettepeper is dat je de per in zijn geheel laat meekoken. Hoe langer de peper meekookt, hoe heter het gerecht. Houd je van extra heet? Prik de peper dan op een aantal plekken met de punt van een mes in.
door Matisse