Heeft een detox zin?

Detox is de afkorting van detoxificatie en betekent letterlijk ontgiften.

Er zijn verschillende manieren om je lichaam te ontgiften. Vasten is een manier, maar soms worden ook bepaalde detox diëten geadviseerd. Die diëten moeten dan helpen om schadelijke afvalstoffen die zich in je lichaam bevinden, af te voeren.

Klinkt goed, maar werkt het ook?

Wat doet een detox dieet?

Detox diëten zijn razend populair. Zeker na de feestdagen als men zich flink te buiten is gegaan aan eten en drinken. Detoxen kan je op verschillende manieren doen, bijvoorbeeld door:

een paar dagen vasten
alleen groenten- en fruitsappen, kruidenthee en water drinken
afzien van bepaalde voedingsmiddelen als vlees, alcohol, koffie, brood, suiker, enz.
kruidenmengsels of supplementen
vochtafdrijvende voeding
darmreinigingen, darmspoelingen of laxeermiddelen
lichamelijke activiteit

Gedacht wordt dat door een detox dieet het lichaam extra wordt gestimuleerd om gifstoffen af te voeren door de lever te stimuleren, gezonde voedingsstoffen binnen te krijgen en de organen tijd te geven om te herstellen.

Is een detox nodig?

Om te beginnen is er nauwelijks onderzoek dat aantoont dat detox diëten echt helpen om gifstoffen uit je lichaam te verwijderen. En verder is er ook geen bewijs dat je lichaam veel afvalstoffen opslaat en dat die moeten worden afgevoerd.

Over het algemeen is je lichaam heel goed in staat om afvalstoffen af te voeren via zweet, urine en ontlasting. Je lever speelt een belangrijke rol in dat proces. Je lever haalt de bruikbare voedingsstoffen uit je voeding en zet ze om in een vorm die je lichaam kan opnemen. Afvalstoffen worden afgevoerd. Maar er zijn uitzonderingen.

Schadelijke stoffen

Daarnaast zijn er wel een aantal chemische stoffen die minder makkelijk kunnen worden afgevoerd door je lichaam en ook schadelijk zijn voor het milieu. Deze stoffen worden steeds meer verboden en verbannen.

BPA en Ftalaten

Dat zijn bijvoorbeeld stofjes als bisfenol A (BPA) en ftalaten. Dit zijn stoffen die worden gebruikt bij het maken of zacht maken van kunststof en plastic. Voeding of dranken die met plastic in aanraking komt, kan daardoor kleine deeltjes bisfenol A bevatten. Van deze stof wordt gedacht dat het de hormonen in het lichaam verstoord. (1, 2).

POP’s

POP’s of persistente organische verontreinigende stoffen, dit zijn stoffen die gebruikt worden of werden bij als bestrijdingsmiddelen of bij productieprocessen. Deze stoffen worden niet of heel langzaam afgebroken en verspreiden zich over het milieu en komt zo in de voeding van mensen terecht. (3)

Zware metalen

Het is als mens niet te voorkomen om met zware metalen in aanraking te komen. Deze krijgen we binnen via de lucht, water en voeding, en stapelen zich op in het lichaam. Denk bijvoorbeeld aan arseen, cadmium, amalgaam (vullingen), kwik en lood. Deze stoffen worden opgeslagen in het vetweefsel en bloed en kunnen op de lange duur chronische ziekten veroorzaken.

Het goede nieuws is dat steeds meer van deze stoffen verboden en verbannen worden. Het slechte nieuws dat er meer voor nodig is dan een detox dieet om deze stoffen kwijt te raken. Het kan het lichaam tot jaren kosten om deze stoffen af te breken en af te voeren (4).

Werkt het?

Veel mensen voelen zich fitter en energieker na een detox. Maar dit kan natuurlijk ook komen door de gezondere voedingsstoffen en de extra vitaminen en mineralen die je daarmee binnen krijgt. Ook het afzien van stimulerende middelen, geraffineerde voeding en andere ongezonde producten kan hierbij helpen.

Er bestaat enig bewijs dat het kruid koriander (5, 6, 7) en de alg chlorella (8) een positieve rol kunnen spelen bij de vermindering van zware metalen. Maar niet alle onderzoeken zijn niet uitgevoerd op mensen.

Afvallen door detox

Soms kan je als gevolg van een detox afvallen. Bij korte detox diëten gaat het helaas meestal niet om vet- maar om vochtverlies en minder opslag van koolhydraten. Dit gewicht komt er meestal snel weer bij als je weer normaal begint te eten. (10)

Positieve resultaten zijn er wel voor een citroen detox dieet (9) uitgevoerd door Koreaanse vrouwen. Zij leefden zeven dagen lang alleen op een mengsel van citroensap en maple (esdoorn) en palm stroop. Hierdoor vielen zij af, nam het vetpercentage en de taille omvang af en namen ontstekingen in het lichaam af.

Door vasten, minder eten of het weglaten van groepen voedingsmiddelen kan het detoxen soms veel weg hebben van een dieet en zelfs een crash-dieet met alle ongezonde gevolgen, zoals verhoogde stresshormonen, die daarbij horen (11).

Conclusie

Als je gezond bent en zolang je je bij het detoxen niet uithongert en niet laat verleiden tot allerlei laxerende middelen kan het weinig kwaad. Hoewel het lichaam prima in staat is om afvalstoffen zelf af te voeren, kan een detox toch gunstige gevolgen voor je lichaam hebben. Niet zo zeer omdat het om een detox gaat, maar omdat het om een gezondere levensstijl in het algemeen gaat zoals bijvoorbeeld: