Het klinkt eenvoudig. Als je een hypotheek wilt en je hebt niet genoeg inkomen, dan vraag je, of je ouders of een suikeroom borg willen staan. Maar er komt wel wat meer bij kijken.
Met de strenge eisen van tegenwoordig om een hypotheek of lening te krijgen, wordt het vooral singles en starters erg moeilijk gemaakt om een huis te kopen. Een tijdelijk contract of een laag beginsalaris is vaak niet voldoende om een hypotheek mee te krijgen en dan moet je ook nog eigen geld meebrengen. Vaak willen ouders dan wel bijspringen. Je kunt borg staan voor een hypotheek of lening voor je kinderen, voor een ander familielid of zelfs voor iemand die helemaal geen familie is. Maar voor je daarmee instemt, zal de bank je flink onder de loep nemen of je kredietwaardig genoeg bent. Verder moet je je bedenken dat dit grote financiële gevolgen kan hebben, in het geval de zaken niet lopen zoals gewenst. Degene die borg staat, moet zolang de borgstelling loopt, het hele bedrag van de borgstelling aftrekken van zijn/haar leencapaciteit.
Borg staan en garant staan is niet hetzelfde
In de praktijk worden de termen borg staan en garant staan door elkaar gebruikt. In beide gevallen wordt een overeenkomst gesloten tussen degene die borg staat (borg) of degene die garant staat aan de ene kant en de schuldeiser (geldgever) aan de andere kant. Toch is het niet helemaal hetzelfde. Als iemand garant staat voor een hypotheek, dan verplicht deze persoon zich met een overeenkomst om direct bij het eerste verzoek van de schuldeiser te betalen als degene voor wie hij garant staat, niet aan zijn verplichtingen voldoet. Het verschil bij borg staan, is dat degene die borg staat, past hoeft te betalen als degene voor wie hij borg staat al is aangesproken, bijvoorbeeld door middel van schriftelijke aanmaning of ingebrekestelling. In de borgstellingsovereenkomst is bepaald voor wel bedrag en onder welke omstandigheden degene die borg staat, kan worden aangesproken.
Hoe werkt borg staan?
Borg staan is dus meer dan een belofte om iemand te helpen om een hypotheek of lening te krijgen, als iemand niet genoeg inkomen of vermogen heeft om dat alleen geregeld te krijgen. Als je borg of garant staat voor een persoon, betekent dat, dat je aansprakelijk bent als diegene niet aan zijn verplichtingen voldoet. De bank kan dan de hele achterstallige schuld op jou verhalen, inclusief kosten en rente. Dat is een zwaard van Damocles.
Borg staan wordt officieel vastgelegd en geldt in principe voor de hele duur van de lening of hypotheek. Er zijn standaard contracten die de geldgever hanteert. En voordat die contracten worden ondertekend, is de bank verplicht om gedegen onderzoek doen naar de kredietwaardigheid van de borg. Er wordt gecontroleerd of je genoeg inkomen of vermogen hebt om de kosten van de lening erbij te dragen, mocht degene voor wie je garant staat dat niet meer kan. Sommige hypotheeknemers eisen een onderpand in de vorm van een bedrag op een geblokkeerde rekening. Dat geld komt dan pas weer vrij als de lening waarvoor je borg staat is afbetaald of beëindigd. En natuurlijk word je als borg ook bij het BKR gecheckt en aangemeld.
Hoe eindigt het borg staan?
Er komt een eind aan het borg staan als de lening of hypotheek is afgelost of als de borgstelling wordt beëindigd. Als degene voor wie je borg staat, zelf kredietwaardig genoeg is geworden, kan de borgstelling in principe worden beëindigd. Maar het initiatief daarvoor, zal niet van de geldgever uitgaan, die vindt het wel prettig zo, om meerdere partijen te hebben om verhaal te halen.
Mochten er tussentijds redenen zijn om onder het contract uit te willen, dan kan dat wel maar zit je meestal aan een opzegtermijn vast. Het opzeggen van zo’n contract kan natuurlijk wel gevolgen hebben voor de perso(o)n(en) voor wie je borg staat. En voor de rente die er wordt betaald.
Waar moet je op letten als je voor iemand borg staat?
- Ook al lijkt het onwaarschijnlijk, houd altijd rekening met het geval dat degene voor wie je borg staat de lening niet meer kan betalen. Hoe zwaar zou dat wegen op je eigen financiën?
- Bedenk dat als je zelf in een situatie komt dat je je hypotheek wilt verhogen of geld wilt lenen, dat misschien niet kan omdat het borg staan je kredietwaardigheid met het hele bedrag waarvoor je borg staat, verkleint.
- Hoe is de verhouding met degene waarvoor je borg staat? Ruzies kunnen in de beste families voorkomen en worden meestal nog vervelender als er geld bij betrokken is.
- Zijn er nog andere kinderen die op termijn ook financiële hulp kunnen vragen?
Zijn er alternatieven?
Je kunt een onder bepaalde voorwaarden een (belastingvrije) schenking doen.