Nederland heeft een lange en rijke traditie op het gebied van klassieke muziek. Ook vandaag de dag kiezen studenten nog steeds voor een opleiding aan het conservatorium, maar de cijfers wijzen uit dat het aantal Nederlandse studenten in masteropleidingen klassieke muziek de afgelopen vijftien jaar met ongeveer een kwart is gedaald. Weliswaar zijn hierbij niet de mensen meegeteld die bijvoorbeeld privé pianoles volgen bij een gecertificeerd docent, maar het vormt wel een indicatie voor de nijpende situatie waarin klassieke orkesten zich bevinden, als het gaat om het vinden van geschikte kandidaten.
Buitenlandse studenten
Sinds de lesprogramma’s van Nederlandse conservatoria een meer internationaal karakter hebben gekregen (onder meer volledig in de Engelse taal) is een toename te zien van het aantal buitenlandse studenten. Van die studenten staat allerminst vast dat ze na het voltooien van hun studie ook in ons land zullen blijven. Sterker nog, over het algemeen kiezen ze er vaak voor om dat niet te doen en in plaats daarvan hun talent in het land van herkomst aan te wenden. Doordat er minder Nederlandse studenten klassieke muziek zijn, wordt het voor orkesten en ensembles ook steeds lastiger om de juiste mensen te vinden.
Vergrijzing
Een bijkomend probleem is de vergrijzing in ons land, die ook van toepassing is op klassieke orkesten. Veel professionele muzikanten zijn inmiddels ouder dan vijftig of zelfs ouder dan zestig jaar, waardoor de pensioengerechtigde leeftijd zich al relatief snel aandient. Tegelijk komen er aan de onderkant minder nieuwe muzikanten bij, hetgeen de zoektocht bemoeilijkt. Voor bepaalde secties, zoals laag koper of harpen, is er al enige tijd sprake van tekorten.
Weinig stabiliteit
Werken als muzikant is voor veel mensen een droom, maar tegelijkertijd ook een punt van zorg. Immers, het is een vak met weinig stabiliteit in de carrièreplanning. Veel muzikanten werken op freelance- of projectbasis en dat kan een afschrikeffect hebben. Het blijft de eeuwige zoektocht naar de balans tussen idealen en financiële zekerheid.
Lichtpuntje
Toch is er ook een lichtpuntje. Wanneer we de Cultuurmonitor bekijken, zien we dat het totale aantal ingeschreven muziekstudenten in het hoger onderwijs is gestegen. Weliswaar gaat het niet om een forse stijging, maar in vijf jaar tijd waren er ruim vier procent meer muziekstudenten. Daarbij moet wel worden aangetekend dat dit niet uitsluitend studenten betreft die kozen voor een klassieke richting. Bovendien zijn ook producenten en therapeuten hierbij meegerekend.