Beleggen in obligaties is weer groeiend in populariteit nu mensen op zoek zijn naar zekerheid. Een obligatie is kort gezegd een verhandelbare lening.
Verhandelbaar betekent dat obligaties net als aandelen voor een bepaalde prijs (koers) worden verhandeld op de effectenbeurs. Maar hoe veilig is het beleggen in obligaties nu echt, en waar is de koers van afhankelijk?
Wat zijn obligaties?
Een obligatie is zoals gezegd een verhandelbare lening. Meestal in eenheden van 1000 euro. Als je een obligatie koopt, leen je geld uit aan een nationale overheid of een bedrijf, meestal voor een bepaalde periode en een vaste rente (die ontvang je jaarlijks voor het uitlenen). Een obligatie is daarmee een vrij zekere vorm van beleggen. Let wel altijd op, de rente hoeft niet altijd vast te zijn.
Loop je risico met obligaties?
Loop je dan ook risico als je een obligatie koopt met vaste rente? Je immers vantevoren welke vergoeding je krijgt, het rendement is dus bekend. Je loopt minder risico dan bij het kopen van aandelen, maar als degene van wie je de obligatie koopt failliet gaat, dan kan hij je lening niet meer terugbetalen. Een lening van de Nederlandse overheid is dus het meest veilig, omdat de kans erg klein is dat de Nederlandse staat failliet gaat. Hoe veilig een obligatie van een bedrijf is, hangt er dus vooral vanaf om welk bedrijf het gaat.
Koersen
Bij een nieuwe uitgave (emissie) betaal je de uitgiftekoers. Obligaties zijn verhandelbaar, je kunt ze dus na uitgifte ook op de beurs kopen (en verkopen) tegen dagkoersen. Bij aanschaf van een obligatie weet je dus al precies wanneer je het uitgeleende geld terugkrijgt, en hoeveel rente je jaarlijks ontvangt. Als je obligaties tussentijds moet of wilt verkopen ontvang je mogelijk meer of minder dan de uitgiftekoers. Als de marktrente gedaald is zal je obligatie meer waard zijn geworden, omdat het relatief aantrekkelijker wordt om in obligaties te beleggen dan je geld op een spaarrekening tegen lagere rente te laten staan. Bij een stijgende rente daalt daarentegen de waarde van je obligatie.
Hoofdsom en Voorbeeld koers
De koersen van obligaties worden uitgedrukt in een percentage (%) van de hoofdsom. Als voorbeeld nemen we een door de Nederlandse staat uitgegeven obligatie (een zogenaamde Staatslening): NEDER4%15JUL16 koers 105,77 Obligaties worden standaard in eenheden van 1000 Euro verhandeld. Deze obligatie loopt af op 15 Juli 2016, betaalt jaarlijks 4% rente en de huidige koers bedraagt € 105,77. Het is logisch, dat je nu (Dec 2009) eenmalig een kleine 6% (van die 1000 Euro) moet betalen om de komende 6 jaar steeds jaarlijks 4% rente te ontvangen. De huidige spaarrente is maar een magere 2%. Het zal duidelijk zijn, dat obligaties met langere looptijden meer koersfluctuatie te zien geven dan kortlopende, als gevolg van renteschommelingen.
Hoe verhoudt bezit van obligaties zich tot sparen en tot aandelen?
Belegging in staatsleningen vormt de zekerste vorm van beleggen, net zo veilig als spaartegoeden tot €100.000 bij banken die vallen onder de garantieregeling. De kans dat de Nederlandse staat in gebreke blijft, is namelijk heel erg klein. Bedrijfsobligaties bieden een hogere rente dan een spaarrekening. Je loopt daarbij ook een wat hoger risico, afhankelijk van het bedrijf. Als een bedrijf failliet gaat is het mogelijk dat niet voldaan kan worden aan de verplichting tot terugbetaling. Obligatiehouders gaan trouwens wel vóór aandeelhouders bij de afwikkeling van een faillissement.
Meer rente, meer risico
Onze gouden regel geldt echter nog altijd: Meer rente, meer risico. Maar als je sparen of staatsobligaties te weinig vindt opbrengen, kies dan voor bedrijfsobligaties van solide bedrijven. Je kunt beleggen zien als een laddersport. Je kunt omhoog klimmen op de ladder van rendementen/risico’s. Hoe hoger je klimt, hoe mooier het uitzicht maar hoe harder je kunt vallen. Als je bereid bent om meer risico te nemen voor een hoger rendement, dan kun je ook beleggen in aandelen met dividend, of beleggen in “high risk” obligaties van kleinere bedrijven. Als je nog verder op de ladder klimt dan kun je beleggen in opties en aan de top zitten de zogenaamde hefboomproducten (hierover binnenkort meer in een volgend artikel).
Bijzondere obligaties
Naast de “gewone” bedrijfsobligaties zijn er: – Converteerbare obligaties (Convertibles): Deze kunnen na een bepaalde tijd omgewisseld worden tegen aandelen, meestal van het uitgevende bedrijf. – Omgekeerd converteerbare obligatie (Reverse Convertibles): Hiervan bepaalt de uitgever bij het einde van de looptijd, of terugbetaling gebeurt in contant geld of in aandelen. – Eeuwig durende obligaties (Perpetuals): obligaties met onbeperkte looptijd, ze worden dus nooit afgelost!